Skip to main content

De kerkgemeenschappen in Nederland moeten een andere koers gaan varen. De kerkgebouwen worden minder bezocht tijdens de diensten en er is sprake van vergrijzing. Een andere tijd vraagt anders denken en doen, want al trekt de kerk minder bezoekers, het zegt niets over het geloof. Wat is de rol en het belang van de kerkgemeenschap anno 2022 en welke plannen kunnen er worden ontwikkeld om de contacten tussen kerk en mens te behouden?

Kerkgebouwen hebben nog altijd een sterke aantrekkingskracht. Wanneer een kerk wordt betreden, doet dit iets met de mens. Niet voor niets dat tijdens vakanties andere kerken worden bezocht. Het is een beleving en daarin is ieder gebouw uniek. Daarnaast is er de geloofsbeleving en heeft iedereen een eigen overtuiging. Maar hoe breng je die individuele belevingen weer samen? Hoe wordt de kerk tegenwoordig gezien?

Rosa van der Tang
“De kerk is geen gebouw maar een gemeenschap van gelovigen” aldus Rosa van der Tang. Zij is september 2021 gestart als opbouwwerker binnen de Protestantse Gemeente Twello. “Ik kom uit de zorgkant en heb gewerkt van bed tot leidinggevende”. Vijftien jaren geleden is ze overgestapt naar – zoals ze het zelf noemt – de softwarekant. “We leverden planningspakketten aan zorgorganisaties, dus meer het informatiemanagement maar wel gerelateerd aan de zorg.” Drie jaren geleden verhuisde Rosa naar Klarenbeek en eigenlijk niet veel later stak Corona de kop op. “Ik kwam thuis te werken maar kende nog niemand, al heb ik me wel van meet af aan bij de kerk aangesloten.

RosaMaar ik wilde wat doen voor de mensen en ik stelde mezelf de vraag; blijf ik dan nog in de IT? Of ga ik doen wat ik leuk vind en waar m’n hart ligt?” Pinksteren 2021 zette de verandering in voor Rosa. “Er werden in het winkelcentrum in Twello gerbera’s uitgedeeld door de kerken van Twello. Op de site van PG Twello zag ik de vacature voor opbouwwerker. Bij de functie gaat het om het leggen van de verbinding tussen kerk en dorp, met vooral aandacht voor iedereen in de leeftijd van 0-60.”

Jongeren en de kerk
De vergrijzing vraagt automatisch om ‘verjonging’ en dan ligt de vraag voor de hand, hoe de jongeren verbonden te houden met de kerk. Rosa legt uit: “Er leeft heel veel qua geloof, religie en spiritualiteit onder jongeren. Daarbij is er de behoefte om dit in woorden vast te leggen en vorm te geven aan wat ze bezighoudt.” Oktober afgelopen jaar bezocht Rosa het Inspiratiefestival op het eiland Terschelling. “Over het hele eiland waren workshops, je kon naar voorstellingen, bijvoorbeeld op het strand mediteren of in gesprek over de kerk van de toekomst. Maar er waren ook verschillende, specifiek op de jeugd gerichte bijeenkomsten. Wat daarbij vooral naar voren kwam; luister nu eens naar de jongeren! Hoe en waarmee zijn ze bezig en op welke wijze zoeken ze elkaar op?”

‘Laten we zaken meer interactief maken!’
Het is volgens Rosa de kunst om te jeugd te interesseren, te verzamelen door op zoek te gaan naar de gemene deler, wat trekt elkaar aan. “Je moet jongeren meer zien te bereiken via bijvoorbeeld de route van de schermen, social media. Dus ik ben bij PG Twello ook bezig met de interne- en externe communicatie. Laten we zaken meer interactief maken! Is podcast een optie? Je hebt digitale escaperooms, zou je elkaar daarin kunnen vinden? Je kunt ook jongeren aantrekken middels (diaconale)projecten in binnen- en buitenland. Dat zou ook goed samen met jongeren uit andere streekgemeenten kunnen.”

Rosa ziet voor de kerkgebouwen ook andere functies weggelegd, welke in diverse dorpen van de gemeente Voorst ook al in de praktijk worden gebracht. Het geven van concerten of het samenstellen van exposities. Wanneer de kerk niet langer wordt gezien als dat bijzondere gebouw, maar daadwerkelijk als een gemeenschap, maakt dat de kerk ook toegankelijker.

Muziek, dans, thema’s en andersoortig beleven
“We hebben bijvoorbeeld diverse thema’s in het jaar, waarvan Kerst en Pasen natuurlijk heel duidelijk zijn. Koppel daaraan je activiteiten en gebruik hele herkenbare dingen. Iedereen kan zich daar wel iets bij voorstellen. Je zou met Pasen een kruis bij de kerk neer kunnen zetten of met Kerst een kerstboom buiten in plaats van binnen. Maar je kunt ook producten verkopen en de opbrengst doneren aan doelen van Kerk in Actie. Je hoeft hiervoor niet in de kerk te zijn”

Wie naar de kerk wil gaan moet dat gewoon kunnen aldus Rosa. Daarin ziet zij ook niet de veranderingen. “Zelf ben ik heel erg van de muziek en de dans, dat zijn ook mijn hobby’s.” Die elementen zou je mogelijk toe kunnen voegen aan de bestaande diensten, maar ze ziet ook andere mogelijkheden. “Ik denk dat je naast de zondagsdienst bijvoorbeeld op een andere dag ook ander soortige-/ muzikale bijeenkomsten kunt organiseren gericht op jongeren, andersgelovigen of statushouders. Je kunt een kerkdienst ook op een andere plek houden. Op basis van een Bijbeltekst het bos in gaan. Ga de natuur in en zoek de linken met het verhaal.”

“Kortom, ga als kerk op pad. Jezus was ook altijd onderweg en onder de mensen. Dat moet je als kerk ook willen doen.” Daarom doet ze ook graag een oproep aan iedereen. “Voel je welkom, kom maar met ideeën, laat weten waar je behoefte aan hebt. Voel je vrij om te zeggen wat je wilt en denkt!”