Vereniging van Vrijzinnige Hervormden / Protestanten
Het ontstaan
In 1913 ontstaat binnen de Hervormde Kerk de landelijke Vereniging van Vrijzinnige Hervormden (VVH).
In Twello wilden de predikant en de kerkenraad van geen enkele toenadering tot de vrijzinnigheid weten, waarna ook hier in 1919 een afdeling van de VVH ontstond.
Met de meer vrijzinnige hervormde gemeente van Terwolde werd afgesproken dat aanneming en bevestiging van nieuwe lidmaten door de predikant van Terwolde zou plaatsvinden in de kerk aldaar. Tevens zou de predikant voorgaan in een aantal VVH-diensten en het pastorale werk onder de VVH-leden op zich nemen.
Een eigen gebouw
Na enkele jaren mocht de VVH één keer per maand gebouw Irene huren voor een eigen 'godsdienstoefening', maar voor de zondagsschool, de catechese en de meisjes- en vrouwenvereniging moest worden uitgeweken naar andere (privé) locaties.
Mede gezien de groei naar 200 leden, ontstonden plannen voor een eigen gebouw.
Dit resulteerde in 1929 in een aan het einde van een laantje aan de Binnenweg gelegen “alleraardigst gebouw, waarvan de vriendelijkheid en de deugdelijkheid afstralen en waar men stemmigheid en opgeruimdheid tegelijk ademt!”
Het bombardement
In het voorjaar van 1944 wordt het gebouw als gevolg van een bombardement geheel vernield.
In jaren daarna worden de kerkdiensten op verschillende locaties gehouden, later kan in de veilinghal een ruimte worden gehuurd. Met behulp van overheidssubsidies wordt het kerkje in 1953 herbouwd en enkele jaren later voorzien van een echt kerkorgel.
Samenwerking met de Hervormde kerkenraad
Van toenadering bleef van kerkenraadszijde lange tijd geen sprake, maar in 1946 werd op eerste Kerstdag een gezamenlijke dienst gehouden. Het overleg raakt echter in een slob en pas ver in de jaren '70 worden de gesprekken hervat, met als resultaat dat vanaf 1980 vier maal per jaar in de Dorpskerk gezamenlijke diensten worden gehouden.
In 1981 wordt een VVH-lid gevraagd om ouderling te worden, zij het onder nadrukkelijke melding dat dit op persoonlijke titel is en niet moet worden gezien als afvaardiging van de VVH. Geleidelijk aan verbeteren de onderlinge verhoudingen en als de VVH in 1984 het 65-jarig jubileum viert, stelt de kerkvoogdij gebouw Irene er belangeloos voor beschikbaar.
Financiële zorgen
Behoudens eigen kosten moest ook worden voldaan aan de landelijke afdracht, later de vrijwillige bijdrage, van de Hervormde Kerk.
Mede daardoor heeft de VVH van Twello het dan ook financieel bezien altijd moeilijk gehad, maar heeft zich tegelijkertijd weten te redden dankzij extra financiële inspanningen van de leden, acties en giften, waaronder ook enkele bijdragen van de kerkvoogdij.
De Binnenweglezingen
Uit financiële overwegingen en om het gebouw meer te benutten, wordt in de jaren '90 het initiatief genomen voor lezingen over maatschappelijke, culturele, religieuze, filosofische, mystieke en wetenschappelijke onderwerpen. Deze zogenoemde Binnenweglezingen hebben zich altijd in een grote belangstelling van een breed publiek mogen verheugen.
Naamswijziging
Als in 2004 de Protestantse Kerk Nederland wordt gevormd, wordt ook in Twello de naam Vereniging van Vrijzinnige Hervormden gewijzigd in Vereniging van Vrijzinnige Protestanten.
Opheffing van de VVP in Twello
Het sterk teruggelopen ledenaantal is aanleiding om vanaf december 2006 geen eigen kerkdiensten meer te houden. Ook de Binnenweglezingen worden opgeheven. .
In hetzelfde jaar wordt een huurovereenkomst gesloten met Uitvaartzorg Hemmes, die het gebouw inricht als Afscheidshuis en er in 2008 eigenaar van wordt.
Daarmee heeft het voormalig kerkgebouwtje een waardige bestemming gekregen.
De vereniging zelf blijft nog wel bestaan, maar uiteindelijk wordt medio 2017 besloten om deze op te heffen, waarmee na bijna 100 jaar een einde is gekomen aan de VVH/VVP in Twello.