Het Grote Alternatief
In het enorme huis in Rotterdam waar ik opgroeide, had mijn pleegzusje een sticker op haar kamerdeur geplakt. D66. Het redelijk alternatief stond erop. Het waren de hoogtijdagen van Jan Terlouw, die inderdaad een realistisch redelijk alternatief bood in de ideologisch vastgeroeste en gepolariseerde politiek van eind jaren zeventig.
Tijdens mijn burn-out heb ik veel nagedacht. Over wie ik zelf ben, wat ik wil. Ook over de kerk en over 'God.' Tja, God. Het ging er in de dienst van 13 oktober voortdurend over. Vraagteken. Uitroepteken.
Niemand weet wie 'God' is, ook de schrijvers van de Bijbelse verhalen niet. Zij schreven op wat ze geloofden en droomden. Dat is iets anders dan zeker weten. Alleen Jezus weet wie God is. Zijn tijdgenoten begrijpen hem eigenlijk nauwelijks. Al hebben sommige mensen, eenzamen, gekwetsten, zwakkelingen, mensen met een kwaal of handicap, wel een vermoeden: God redt! Dat ervaren ze, letterlijk, aan den lijve.
In de jaren dat ik professioneel "met God bezig ben", is hij (zij?) voor mij steeds minder menselijk geworden. Ik bedoel: met de 'God' die op menselijke wijze reageert op de toestand in de wereld en ons leven, voel ik me steeds minder verwant. Laat staan dat ik er veel heil in zie om te geloven in een God die ons leven actief beïnvloedt. Ik begrijp heel goed, dat u deze gedachten van een voorganger niet verwacht. Misschien neemt u het mij zelfs kwalijk. Maar het is wel wat ik vind.
Wat 'God' dan wél is? Wat dacht u van: het Grote Alternatief? 'God' is alles wat wij niet zijn en niet doen, maar wel zouden moeten zijn en zouden moeten doen. Als mensen elkaar doden, biedt hij leven. Wanneer je gebukt gaat onder zorgen en verdriet en het leven je bij de handen afbreekt, mag je weten dat er troost bestaat, wérkzame troost, als de bevrijding uit de gevangenis die je leven kan zijn geworden. Vernietiging is niet het einde van alles; er is herschepping mogelijk. We leven niet ten dode toe, er is eeuwigheid. Mensen die hun leven als zinloos ervaren, zichzelf mislukt vinden, wordt door 'God' een alternatief geboden: jij mag er zijn! De mensen mogen vinden dat je niet meetelt, maar jij doet ertoe! Niet de maat der mensen is leidend, laat staan beslissend, er is een Alternatief!
Dit is precies wat Jezus zegt en doet, wanneer hij rondgaat door Galilea en Judea en mensen met 'God' in aanraking brengt. Hij geeft hun het gevoel terug dat ze daadwerkelijk nieuw mens mogen en kunnen zijn. In de naam van 'God' doen ze weer mee en kunnen ze het leven weer aan. Is dat niet enorm troostrijk? Ik vind van wel, zonder dat ik hiermee een claim op "waarheid" wil nemen.
Ds. Ary Braakman